به گزارش خبرگزاری حوزه، کتاب درآمدی بر روش شناسی اجتهاد در علم اخلاق اسلامی به قلم مصطفی همدانی منتشر شد.

بر اساس این گزارش، روش شناسی اجتهاد در علم اخلاق اسلامی، دانشی بنیادی و ناظر بر تولید صحیح و ضابطه مند آموزه های اخلاقی اسلامی بر پایۀ قرآن و حدیث است که روش اجتهاد را از تمحض در علم فقه به فراخنای استنباط اخلاقی کشانده است.

این تحقیق شروعی برای مباحث روش شناسی اجتهاد در اخلاق اسلامی است که پس از تحلیل برخی مفاهیم از جمله مفهوم محوری «روش شناسی اجتهاد»، پنج فصل را در راستای دستیابی به هدف خود گشوده است: فصل اول به ویژگی های علمی و عملی مجتهد اخلاق پژوه اختصاص دارد و فصل دوم، منابع و ادلۀ اجتهاد اخلاقی را پی گرفته و فصل سوم به داده کاوی (جستجو و تجمیع ادله قرآنی، روایی و اندیشه های شارحان دربارۀ موضوع اخلاقی موردنظر) پرداخته و فصل چهارم به بیان آمایش یعنی روش های حک و اصلاح و گزینش داده های به دست آمده از مرحلۀ داده کاوی تخصیص یافته و فصل پنجم، روش کشف و استخراج دلالت های ادلۀ عقلی و نقلی که در مرحلۀ آمایش تدوین شدند را بیان می کند.

در مقدمۀ مولف بر این کتاب آمده است:

این پژوهش با هدف معرفی روش شناسی اجتهاد در علم اخلاق اسلامی نگاشته شده و یکی از نتایج دغدغۀ ۲۵ ‌سالۀ نگارنده در این حوزه به عنوان گام سوم در امتداد دو مرحله پیشین از فعالیت نگارنده در حوزۀ اخلاق اجتهادی است: مرحلۀ اول شامل نگارش هشت مقاله برای مجلات معتبر پژوهشی یا همایش‌های ملی و بین‌المللی در این زمینه بر پایۀ روش اجتهادی مرحوم استاد آیت الله سعادت‌پرور بود.

مرحلۀ دوم، تألیف کتاب روش های اجتهادی در عرفان و اخلاق مأثور بر پایۀ تحلیل موردی روش آن استاد بزرگوار بود که با ده ها بار تجدیدنظر در مقالات یادشده و افزودنی‌های بسیار، در قالب یک کتاب در پژوهشگاه حوزه و دانشگاه منتشر شد و بحمدالله در برخی مراکز علمی متن درسی قرار گرفت.

تحقیق فرارو، گام سوم از فعالیت علمی نگارنده در حوزۀ دانشی روش شناسی اجتهاد در علم اخلاق اسلامی است که به عنوان متنی درسی و فراتر از موردْ پژوهی، بنا به درخواست سازمان سمت نگاشته شده است. این تحقیق، فارغ از روش و نمونۀ جزئی در اخلاق اجتهادی و بر پایۀ اقتضائات کلی روش اجتهاد است؛ اما دو دستۀ پیشین، ممحض در مطالعۀ موردی روش حضرت استاد سعادت‌پرور در اخلاق و عرفان اجتهادی بودند. تحقیق فرارو به صورت متنی آموزشی نگاشته شده و امید است نگارنده در آینده بتواند متن پژوهشی تفصیلی در بحث روش اجتهاد در علم اخلاق اسلامی را به عنوان گام چهارم، تدوین و منتشر کند.

در مقدمه سازمان مطالعه و تدوین متون علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) که ناشر این کتاب است آمده است: کتاب حاضر به عنوان اثر مبنایی برای محققان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی در رشته های علوم اسلامی تالیف و تدوین شده است. همچنین این کتاب برای دروس «فقه الاخلاق» در رشته مدرسی اخلاق اسلامی و نیز «روش فهم حدیث اخلاقی» در رشتۀ «علم حدیث - گرایش اخلاق» قابل استفاده است. امیدوار است علاوه بر دانشجویان، طلاب علوم دینی نیز بتوانند از آن بهره مند شوند.